KAR MUSİKİLERİ
Bin yıldan uzun bir gecenin bestesidir bu.
Bin yıl sürecek zannedilen kar sesidir bu.
Bir kuytu manastırda dualar gibi gamlı,
Yüzlerce ağızdan koro hâlinde devamlı.
Bir erganun ahengi yayılmakta derinden...
Duydumsa da zevk almadım İslav kederinden.
Zihnim bu şehirden, bu devirden çok uzakta,
Tanbûrî Cemil Bey çalıyor eski plakta.
Birdenbire mesudum işitmek hevesiyle
Gönlüm dolu İstanbul’un en özlü sesiyle.
Sandım ki uzaklaştı yağan kar ve karanlık,
Uykumda bütün bir gece Körfez’deyim artık!
Yahya Kemal Beyatlı
Kendi Gök Kubbemiz
SAYFA 171
Okuduğunuz şiirin ahenk öğelerini inceleyerek
tespitlerinizi aşağıya yazınız.
Ses tekrarları :-es: zengin
uyak, 2. beyitte –am: tam uyak, 3. beyitte –erin: zengin uyak, 4. beyitte –ak:
tam uyak….
Redif : 1. beyitte –idir bu, 2. beyitte –lı, 3 beyitte –den
4. beyitte -ta
Ölçü : Aruz ölçüsü
Uyak düzeni : aa bb cc dd… (yeni
mesnevi)
Şiirdeki ahengin sizi nasıl
etkilediğini açıklayınız.
Yahya Kemal ve Ahmet Haşim’in
şiir anlayışları hakkında edindiğiniz bilgileri hatırlayınız. Yahya Kemal’in
“Edebiyata Dair” eserinden alınan aşağıdaki yazısını okuyunuz.
Şiir kalpten geçen bir hadisenin lisan
hâlinde tecelli edişidir; hissin birden bire lisan oluşu ve lisan hâlinde
kalışıdır. Düşündüklerimizi vezinle ve lisanla ifade edişimiz şiir değildir.
Bir mısraın şiir olup olmadığı gayet aşikârdır. Deruni ahenk ile ifade
edilmişse şiirdir. Fakat duyulmaksızın yalnız vezin ve lisan mü- maresesiyle
söylenen söz şiir olmaz.
Şiir bir nağmedir. Lâkin Frenklerin
kuğu nağmesi dedikleri çok nadir ve halis bir cevherdir. Bu nağmeyi ifade etmek
için vezin ve lisan ancak ve ancak bir alettir.
Şiirde nefes ve ses iki unsurdur.
Mısranın ayakları yerden kopmazsa yahut en hafif bir kulağı bir ses gibi
doldurmazsa halis şiir değildir.
Benim için mısra üzerinde günlerce,
haftalarca durmak zarureti hasıl olmuştur. Bu tarz uğraşış, bana gittikçe
şiirin keşfedilmesi güç bir cevher olduğu duygusunu verdi.
Yahya
Kemal Beyatlı
Yahya Kemal’in şiirle ilgili
görüşünü yansıtan yazısından ve edindiğiniz bilgilerden hareketle “Kar
Musikileri” şiirinde ritmin nasıl sağlandığını belirleyip aşağıya yazınız.
Yahya Kemal’in Kar Musikileri şiirinde ritim, ölçü, kafiye
ve redifle sağlanmıştır. Ayrıca şiirde dizelerdeki ses akışı, seçilen kelimeler
şiirde ritmi sağlayan unsurlardır.
1.
a. Okuduğunuz şiirin birim
değerlerini söyleyiniz. Bunun hangi şiir geleneğiyle ilgisi olduğunu
belirtiniz.
Şiirin nazım birimi
beyittir. Bu da Divan şiiri geleneğine ait bir unsurdur.
b.
Şiirin birim sayısını söyleyiniz.
Şiir altı beyitten oluşmuştur.
c. Şiirdeki birimlerin arasında
yapı yönünden nasıl bir bağlantı olduğunu tartışınız. Ulaştığınız sonucu
belirtiniz.
Şiirdeki
birimler arasında yapı yönünden bir bağlantı yok. Her beyit kendi arasında
uyaklıdır. Anlam bakımından beyitler arasında bağlantı var.
ç. Şiirde anlamın, her birimde ayrı
ayrı mı yoksa şiirin geneline yayılarak mı tamamlandığını tartışınız. Sonuçları
sıralayınız.
Şiirde anlam
bakımından beyitler arasında bağlantı vardır. Beyitler birbirinin devamı
özelliği gösteriyor.
•
Yaptığınız incelemeden yararlanarak şiirin yapı
bakımından özelliklerini sıralayınız.
Şiirde aruz
ölçüsü kullanılmış, nazım birimi beyittir. Her beyit kendi arasında
kafiyelidir.
Okuduğunuz şiirde
geçen söz sanatlarından tabloda belirtilenlerin nasıl yapıldığını aşağıya
kısaca yazınız. Bu söz sanatlarının şiire katkısını belirtiniz.
Söz
Sanatları
|
Nasıl
Yapıldığı
|
Teşbih
|
Karın sesi
besteye benzetilmiş, kar sesleri dualara benzetilmiş.
|
Tenasüp
|
Karanlık, uyku,
gece
|
Telmih
|
Tanburi Cemil
Bey
|
2. Varşova’da, karanlık bir gecede,
karın ağır ağır süzülerek yere inişini (sesini) seyreden şair hangi duygular içerisindedir?
Bu duyguları hangi imgelerle dile getirmiştir? Açıklayınız.
Yağan karın ahengi şairde derin bir musiki duygusu
uyandırıyor. Erganun (org) sesi duyuyor, fakat bu ses şairi etkilemiyor. Kar
sesinin ahengini Tanburi Cemil Bey’in bestelerine benzetiyor. Kısaca,
Varşova’da yağan kar, şaire İstanbul’u
Türk musikisini hatırlatıyor.
SAYFA 172
Aşağıda verilen kavram haritasından yararlanarak “Kar
Musikileri” adlı şiirin temasını söyleyiniz.
Şiirin teması, “maziye özlem”dir.
a.
Okuduğunuz şiirde geçen yabancı kelimeleri tespit
ediniz. Bundan yola çıkarak şiirin dil özelliklerini sıralayınız.
erganun (org), manastır (Hristiyan din adamlarının
dünyayla ilgilerini keserek yaşadıkları ibadethane), İslav (Rus, Ukrayna, Slovenya, Leh, Sırp, Hırvat, Bulgar halklarının
dillerindeki yakınlıktan dolayı aldıkları ortak isim.)
b.
Yahya Kemal’in, duygularını dile getirmek için özenle
seçtiği kelimelerden yararlanarak onun şiir dilinin oluşmasında etkili olan
dil zevki hakkındaki düşüncelerinizi açıklayınız.
Şiirde sade bir dil
kullanılmış. Ancak sanatsal bir söyleyiş var. Yoğun bir anlatım görülüyor.
Özenle seçtiği sözcüklerle anlam derinliği sağlamış.
“Tanbûrî Cemil Bey”in kim olduğu
hakkındaki bilgilerinizi arkadaşlarınıza aktarınız. Şairin duygu ve
düşüncelerini aktarırken neden “manastır, İslavların yaşadığı yerler ve Tanbûrî
Cemil Bey” den söz ettiğini belirtiniz.
Şair, bu şiir Polonya’da
bulunduğu sıralarda yazmıştır. İslav kelimesi Slav ırkından olanların genel
adıdır. Şair manastırları ve İslav kelimesini kullanarak Avrupa’yı, gurbet
elleri, bize yabancı olan yerleri anlatmış, Tanburi Cemil Bey’le İstanbul
özlemini, bizim musikimizi yansıtmak istemiştir.
a. Okuduğunuz şiirde, birinci
beyitten başlayarak karın yağışının nasıl tasvir edildiğini açıklayınız.
Karın yağışı bin yıl sürecek bir
besteye benzetilmiş. Yağan kar, bir kuytu manastırda koro halinde yapılan
dualar gibi gamlıdır şaire göre. Sonra şair zihnen İstanbul’a gider, Tanburi
Cemil Bey’i duyar ruhunda. Şair, İstanbul’u, Tanburi Cemil Bey’i hatırladığı
için mutludur artık, kar sesleri şaire huzur vermektedir.
b. Daha önceden sınıfa getirdiğiniz
yabancı müzik parçalarını kasetten dinleyiniz. Bu parçaların hangi duyguları
yansıttığını belirtiniz. Yabancı müzik eserlerinde anlatılan duyguları o dili
bilmemenize rağmen nasıl algıladığınızı açıklayınız.
c. Yahya Kemal’in “Kar Musikileri”
şiirindeki ahengin sizi nasıl etkilediğini açıklayınız.
Kar Musikileri
şiirinde özlem duygusunu derin ve ahenkli bir şekilde sanatlı bir ifadeyle dile
getirmiştir şair.
4. Şiirde geçen aşağıdaki söz
öbeklerini inceleyiniz.
|
Yahya Kemal, şiirlerinde kelimeleri
özenle seçmiş, ahenk ve anlam bütünlüğü sağlamak istemiştir. Bu şiirde de
seçtiği kelimelerle ahenk ve anlam bütünlüğü oluşturmuştur.
Yahya Kemal, “Sade Türkçesiyle ve eski şiir geleneğinde kullanılan
tamlamaların etkisiyle zaman içinde olgunlaşmış bu söz öbeklerinden de
yararlanmıştır.” diyebilir miyiz? Düşüncelerinizi açıklayınız.
Şair, bize mal olmuş, çağrışım
uyandıran ve anlam zenginliğine ve ahenge sahip kelimeleri seçmeye özen
göstermiştir. Seçtiği sözcükler, aynı zamanda Yahya Kemal’in eski şiir
geleneğini çok iyi özümsemiş, Türkçeyi iyi kullanan bir şair olduğunu
göstermektedir.
5. Şairin şiirde çizdiği somut ve egzotik mekânı tasvir ediniz. Buradan
hangi unsurları kullanarak özlediği ortama (İstanbul’a, yurduna) geçtiğini ve
bu sırada yansıttığı duyguları açıklayınız.
Yer Varşova, gece vakti, kar
yağıyor, uzaktan bir org sesi duyuluyor. Şair, İstanbul’u hatırlıyor. Org
sesinin yabancılığına karşı iç dünyasında Tanburi Cemil Bey’in besteleri
duyuluyor. Bize uzak kültürün yaşandığı bu yabancı
diyarda ne arıyorum. Bu ortamda İstanbul’da olmak vardı şimdi. (şairin duygularını
kurgulaştırıyoruz.)
6. Şairin, şiirde dile getirdiği gerçekliği belirtiniz. Şair, bu gerçekliği
nasıl bir değişiklik yaparak okuyucuya sezdiriyor ve yorumlatıyor?
Açıklayınız.
Gerçeklik karın
yağışıdır. Karın yağışından hareketle gurbette olmanın hüznünü, özlemi
yansıtmış
a.
“Kar
Musikileri”nin, şekil yönünden eski şiirimizin hangi nazım şekline benzediğini
belirtiniz.
Divan şiirindeki mesneviye
benzer.
b. Aşağıda belirtilen özellikler yönünden şiiri inceleyiniz. Uygun
seçenekleri işaretleyiniz.
X Duygu ve hayal
dünyası hâkimdir.
X Şiirde,
kelimelerin müzikalitesi (sesi) ön plandadır.
X “Sanat, sanat içindir.” anlayışı
benimsenmiştir.
Bu
incelemelerinizden yola çıkarak şiirin ait olduğu geleneği belirtiniz.
Şiir divan şiiri ve Servet-i
Fünun geleneğine yakındır. Yahya Kemal’in hiçbir edebi topluluğa katılmadığını
hatırlatalım.
7. Okuduğunuz şiirin ait olduğu dönem ve toplum, etkilenilen edebî
akımın etkisini de göz önünde bulundurarak okuduğunuz metnin oluşumunu sağlayan
zihniyeti belirtiniz.
Şiir Milli Edebiyat Döneminde
yazılmasına rağmen eski şiirin izlerini taşır. Aruz ölçüsüyle yazılmıştır.
Sanat sanat içindir anlayışıyla yazılması, duygu ve hayale önem verilmesi,
ahengin önemi gibi unsurlar.
a. Edindiğiniz bilgiler ve okuduğunuz şiirden hareketle Yahya Kemal
Beyatlı’nın fikrî ve edebî yönünü değerlendirip kısaca aşağıya yazınız.
►.Şairin fikirleri, yaşam tarzı, eğitimi “Kar Musikileri” şiirine nasıl
yansımıştır? Açıklayınız.
Şair, şiirlerinde İstanbul
sevgisini dile getirmiştir. Bu şiirde de bunu görüyoruz. Musiki, düşünce ve
hayal kavramları şair için önemli kavramlardır. Yahya Kemal şiirde ritme önem
vermiş, söyleyiş ile anlamın bütünlüğünü sağlamayı amaçlamıştır. Müzikalite de
şiirde ödün vermediği unsurlardır. Bu şiirde karın yağışından hareketle özlem
duygusunu ahenkli bir şekilde ifade etmiştir.
SAYFA 173
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder