HAZIRLIK
1. Şiir inceleme yöntemlerini ve şiirde ahengi sağlayan unsurları (uyak, redif, ölçü, aliterasyon, asonans) araştırınız.
2. Manzume olay örgüsü içinde yazılır. Şiirde duygu ve coşku daha fazladır.
3. Aşk Olmadan Meşk Olmaz şiiri Tanzimat Dönemine ait değildir. Çünkü;
• Şiirin ölçüsü yoktur. (serbest nazm)
• Sade bir dili vardır.
• Tanzimat Döneminde olmayan kavramlar vardır. (Bilgisayar, mikro, elektronik, bilişim sektörü
4. Birey: İnsan, fert, kişi Bireysellik: Kişisel, kişiye özgü
Bireycilik: Bireyin özgürlüğüne ağırlık veren, benliği ön plana çıkaran anlayış
SAYFA 39
1. etkinlik:
a) Hürriyet Kasidesi'nde, Batı'daki romantizmin etkilerini görebiliriz.Bunlar: Sanat toplum içindir, anlayışının olması, şairin duygularını dile getirmesi.
b) Tanzimat Dönemi'nde, Aydınlanma Dönemi ile ilgili kavramlar eserlerde görülür. Hürriyet Kasidesi'nde 10. ve 25. beyitler bunlara örnek verilebilir. Tanzimat'ın diğer şairlerinde Şinasi, Ziya Paşa vb. sanatçılarda da Aydınlanma Dönemi ile ilgili kavramlar görülür.
1.
a. Hürriyet Kasidesi aruz ölçüsüyle yazılmıştır. Nazım birimi beyittir. 31 beyitten oluşmuştur.
b. Şiirin teması “hürriyet"tir. Şiirdeki birimler (beyitler) bir anlam bütünlüğü içinde hürriyet teması etrafında birleşmiştir. Şiirdeki bu anlam bütünlüğü, kafiye ve redif gibi ahenk sağlayan öğelerle akıcılık kazanmıştır.
c. Birimlerin her biri hürriyetin farklı bir alandaki önemini dile getirmektedir., Hürriyetin, tüm yaşamı kapsayan geniş bir kavram olduğu ortaya konmuştur.
Tanzimat Dönemi şiirinin yapı özellikleri:
a) 1. Dönem Tanzimat edebiyatında Divan şiiri nazım şekilleri (gazel, kaside, murabba vb.) kullanılmıştır. 2. Dönem Tanzimat şiirinde farklı nazım şekilleri de denenmiştir.
b) Ölçü aruz ölçüsüdür. Heceyle birkaç şiir yazılmıştır.
c) Genelde beyit nazım birimi kullanılmıştır.
a. Hürriyet Kasidesi, Tanzimat Dönemi'nin bir gerçekliği olan Batılılaşma sürecinin içinde hürriyet kavramını ele almıştır.
b.Tema bireysel değil. Bireyin toplumla ilişkisi çerçevesinde ele alınmıştır.. Hürriyetin toplum hayatı bakımından önemi anlatılmıştır.
2. etkinlik:
KLASİK KASİDELERDE İŞLENEN TEMALAR:Din ve devlet büyüklerine övgü, tasavvuf ve ahlak, aşk, tabiat güzellikleri
HÜRRİYET KASİDESİNDE İŞLENENEN TEMA: "Hürriyet", toplumsal tema işlenmiştir.
Namık Kemal, Hürriyet Kasidesi'nde "hürriyet" kavramını övmek ve yüceltmek amacıyla "kaside" nazım şeklini kullanmıştır.
Hürriyet Kasidesi'nin Divan edebiyatındaki kasidelerden farkları:
Klasik kasidelerde din ve devlet büyükleri övülür, Hürriyet Kasidesi'nde "hürriyet" kavramı övülmüştür.
Divan edebiyatı kasidelerinde kasidelerin bölümleri varken Hürriyet Kasidesi'nde bölümler yoktur.
SAYFA 40
3. etkinlik:
Necati Bey'in kasidesi:
Tema: Sultan Bayezid'e övgü
Söyleyiş tarzı ve ses özellikleri: Kafiye, redif ve ölçüyle (aruz ölçüsü) ahenk sağlanmıştır. Övgülerde abartı vardır.
Hürriyet Kasidesi:
Tema: Hürriyete övgü
Söyleyiş tarzı ve ses özellikleri: Ses ahengi kafiye ve rediflerle sağlanmıştır. Yönlendirici, sezdirici, açıklayıcı niteliği olan bir anlatım vardır.
b) Hürriyet Kasidesi, biçim bakımından Divan şiiri gelenğini yansıtır, ele alınan konu bakımından Tanzimat Dönemi geleneğine bağlıdır.
4. Etkinlik:
Hürriyet Kasidesi'nde "hürriyet" teması sosyal açıdan, Hürriyet şiirinde ise bireysel açıdan ele alınmıştır.
DEVAM EDECEK
Necati Bey'in kasidesi:
Tema: Sultan Bayezid'e övgü
Söyleyiş tarzı ve ses özellikleri: Kafiye, redif ve ölçüyle (aruz ölçüsü) ahenk sağlanmıştır. Övgülerde abartı vardır.
Hürriyet Kasidesi:
Tema: Hürriyete övgü
Söyleyiş tarzı ve ses özellikleri: Ses ahengi kafiye ve rediflerle sağlanmıştır. Yönlendirici, sezdirici, açıklayıcı niteliği olan bir anlatım vardır.
Divan Edebiyatında Kasidenin Yapı Özellikleri
|
Tanzimat
Edebiyatındaki
Farklılıklar
|
|
1. Kaside’nin bölümleri
|
Nesib, girizgah, medhiye, tegazzül, fahriye, dua, bölümleri vardır.
|
Bölümler azalmış şiirin geneli tek bir bölüm gibi olmuştur.
|
2. Uyak düzeni
|
aa, ba, ca, da...
|
aa, ba, ca, da
|
3. Şairin mahlası
|
Son beyitte mahlas kullanmak bir kuraldır.
|
Mahlas kullanma geleneğine önem verilmez.
|
4. Başlığı
|
Rediflerine göre başlık verilir.
|
İşlenen konuya göre başlık verilmiştir.
|
5. Beyit sayısı
|
33-39 arası
|
Bu kural bağlayıcı değildir.
|
6. Teması
|
Din ve devlet büyüklerine övgü, tabiat güzelliği...
|
Toplumsal konular işlenmiştir.(vatan,
millet, hak, yenilik...)
|
b) Hürriyet Kasidesi, biçim bakımından Divan şiiri gelenğini yansıtır, ele alınan konu bakımından Tanzimat Dönemi geleneğine bağlıdır.
4. Etkinlik:
Hürriyet Kasidesi'nde "hürriyet" teması sosyal açıdan, Hürriyet şiirinde ise bireysel açıdan ele alınmıştır.
DEVAM EDECEK
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder