Oğuz Türkçesinin Anadolu’daki İlk Ürünleri (13-14. yy)
1.etkinlik
Aliterasyon: r,l
Asonans: a,e
SAYFA 88
Tekrar edilen kelime veya dizeler: ile, çağırayım Mevlâm
seni
Şiirin uyakları:
Uyak Şeması: abab, cccb, dddb, eeeb...
Ölçü (Hece sayısı): 8’li hece ölçüsü
1. İlahide geçen “mâhî, âhû, Yâ Hû, Eyyûb, mahbûb,
vasf-ı, Kulhuvallâh” kelimeleri Islamın kabulünden sonra Türk şiirinde kullanılmaya başladığı için İslam öncesi nazım
şekillerinden olan koşukta görülmez. İlahi, İslam inancı çerçevesinde
Allah ve Peygamber sevgisini anlatan bir şiir türüdür. Bundan dolayı ilahide
çoğunlukla dinle ilgili kelimeler kullanılır.
2.etkinlik:
Mevlâ'm--- Mevla'm
âhû ------ ahu
asâ ----- asa
Yâkûb --- Yakup
Arapçadan dilimize geçmiş sözcüklerdeki uzun ünlüler günümüzde genllikle yazıda gösterilmez. Yazıda uzun ünlü olduğu belirtilmese de konuşmada Mevla, ahu sözcüklerindeki "a"lar uzatılarak söylenir. "Ahu" sözcüğündeki "u" artık uzun okunmuyor. Gene yukarıda "Yakup" örneğinde "a" uzatılarak söylense de "u" ünlüsü kısa söylenir.
2.etkinlik:
Mevlâ'm--- Mevla'm
âhû ------ ahu
asâ ----- asa
Yâkûb --- Yakup
Arapçadan dilimize geçmiş sözcüklerdeki uzun ünlüler günümüzde genllikle yazıda gösterilmez. Yazıda uzun ünlü olduğu belirtilmese de konuşmada Mevla, ahu sözcüklerindeki "a"lar uzatılarak söylenir. "Ahu" sözcüğündeki "u" artık uzun okunmuyor. Gene yukarıda "Yakup" örneğinde "a" uzatılarak söylense de "u" ünlüsü kısa söylenir.
Yunus Emre'nin İlahisi
|
Alp Er Tonga Sagusu
|
Allah sevgisi ve Allah’a yakarış teması işlenmiştir.
|
Alp Er Tonga'nın ölümünden duyulan üzüntü dile
getirilmiştir.
|
Dil sade. Fakat Arapça kelimelere de yer verilmiştir.
|
Dil, Türkçenin saf ve yalın olduğu dönemi yansıtır.
Yabancı kelime çok azdır.
|
İlahi türünde yazılmıştır.
|
Koşuk nazım biçimiyle yazılmıştır.
|
Dini bir duyarlılık dile getirilmiştir.
|
Bireysel bir duyarlılık dile getirilir.
|
İslam medeniyetini yansıtır.
|
Türklerin bakış açısını yansıtır.
|
|
|
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder