9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları MEB 2016-2017 Sayfa 53

Okuma Çalışmaları
Metni Anlama ve Çözümleme
1. Metinde geçen aşağıdaki kelimelerin anlamlarını sözlükten bularak karşılarına yazınız.

a) nazım: şiir

b) nesir: düzyazı

c) form: biçim, şekil
bir şeyin istenilen ve olması gereken durumu
istenilen şeylerin yazılması, doldurulması için hazırlanmış belge

2. Metinden hareketle edebiyat metinlerinin neden türlere ayrıldığını açıklayınız.
Edebiyatta eserlerin ortak özellileri göz önünde bulundurulak yapılan sınıflandırma sonucu türler belirlenmiştir.
Ortak konular, ortak özellikler, ortak biçimler, ortak teknikler, ortak olan kural veya ilkelere göre türler ortaya çıkmıştır. Sonuçta ortak özelliklerine bakılarak türler belirlenmiştir diyebiliriz.

3. Metne göre edebî türler nasıl sınıflandırılmıştır? Sizce niçin böyle sınıflandırmalar yapılmıştır? Açıklayınız.

Türler önce nazım ve nesir olarak ikiye ayrılmıştır.
Yeni edebiyat kuramlarına (anlayış, teori) göre ise roman, dram ve şiir olarak üç grubu ayrılmış. Bunların alt bölülerinin olduğu konusunda farklı görüşler vardır. Metinde Wellek'in görüşüne yer verilmiş. Wellek türler belirlenirken biçim ve içerik olarak gruplandırmak gerektiğini ifade etmiş.

Roman, dram ve şiir olarak gruplandırmada  anlatmaya bağlı (roman) olması, göstermeye bağlı (dram) olması, coşku ve heyecanı dile getirmesi (şiir) yönü düşünülmüş.
Nazım ve nesir olarak ayırmada şiirin şekil ve içerik olarak düzyazıdan tamamen farklı bir tür olduğu düşünülmüş.

Her kültürün, her milletin kendine özgü edebî türlerinin olabileceği görüşü, hangi nedenlerle ileri sürülmüştür? Açıklayınız.

Metne göre dilin yapısıyla türler arasında ilişki olabileceği ifade edilmiş.

Bir milletin kültürünü yansıtan türlerin olabileceği belirtilmiş.

Örnek olarak halk halk edebiyatını düşünürsek şiir içerisinde koşma nazım şeklinin çeşitli türlerinin ortaya çıktığını (koçaklama, güzelleme, taşlama, ağıt) söyleyebiliriz. Halk şiirinde "varsağı"yı bizim kültürümüze mahsus bir tür olarak sayabiliriz.
Sonuçta metinde ortaya konan düşüncelerin doğru olduğunu söyleyebiliriz.

Eleştirel Okuma

1. Okuduğunuz metinde yazarın verdiği bilgilerin tutarlılığını sorgulayınız.

2. Okuduğunuz metinden hareketle, günümüz edebiyatında türlerin değişimi ve ortaya çıkışı hakkında neler söyleyebilirsiniz? Açıklayınız.