26 Eylül 2014 Cuma

11. Sınıf Türk Edebiyatı Kitabı Cevapları – Lider – 2014-2015 – Sayfa 10

11. Sınıf Türk Edebiyatı Kitabı Cevapları – Lider – 2014-2015 – Sayfa 10
1. TANZİMAT DONEMİ EDEBİYATININ OLUŞUMU


Etkinlik: III. Selim’den itibaren yapılmak istenen yeniliklerin özellikleri ile ilgili posterler hazırlayınız (Hazırlık Çalışmasındaki 1. etkinlik içindir.).


Etkinlik: Tanzimat edebiyatı hakkında araştırma yaparak Tanzimat’la getirilmek istenen yenilikleri kimlerin, niçin istediklerini araştırınız (Hazırlık Çalışmasındaki 2. etkinlik içindir.).

TANZİMAT EDEBİYATI:

I. DÖNEM TANZİMAT EDEBİYATI (1860 - 1876)
♦      Bu dönem. 1860 yılında ilk özel gazete olan Tercüman-ı Ahval’in çıkarılmasıyla başlar ve 1876’ya kadar devam eder.
♦      Bu dönemde sanatçılar Fransız edebiyatını örnek almışlardır.
♦      Bu dönem edebiyatçıları aynı zamanda politikacı­dırlar. Edebiyatı düşüncelerini yaymak için bir araç olarak kullanmışlardır.
♦      Bu dönemde “sanat toplum içindir” anlayışı be­nimsenmiştir.
♦      Dilde sadeleşme anlayışını benimsemişlerdir; ama tam anlamıyla uygulamaya koyamamışlardır.
♦      Roman, öykü, gazete, makale, eleştiri, tiyatro gibi edebiyat türleri ilk kez edebiyatımıza girmiştir.
♦      Edebiyatımıza “hak, adalet, özgürlük, eşitlik, vatan, millet" gibi kavramlar girmiştir.
♦      Hece ölçüsüyle yazmayı savunmuşlar; ancak aruzla yazmayı sürdürmüşlerdir.
♦      Divan edebiyatı nazım şekilleri kullanılmış; ama içe­rikte değişiklik yapılmıştır.
♦      Sanatçılar çok yönlüdür: Şair, yazar, çevirmen, siya­setçi, devlet adamı...
♦      Bu dönemdeki eserler taklit olduğu için teknik ba­kımdan zayıftır. (Romanın akışı kesilip okuyucuya bilgi verilmesi gibi)
♦      Olaylar genellikle günlük yaşamdan ve tarihten alın­mıştır. Bunun yanında aşk ve bireysel konular, alaf­rangalık özentileri de işlenmiştir.
♦      Roman ve hikâyelerde kişiler tek yönlüdür. İyiler hep iyi, kötüler hep kötüdür. Eserin sonunda iyiler müka­fat, kötüler ceza görürler. Bu da romantizm akımının etkisi dolayısıyladır.
♦      Eserlerde mekan İstanbul'dur. Olayın anlatımında dil yalın, betimlemelerin olduğu yerlerde ise sanat­lıdır. Betimlemeler, olayın akışı içinde eritilmediğinden yalnızca bir süs öğesi olarak kalmıştır.
♦      Olayların çoğu rastlantılar sonucu gelişir.
♦      Nesirde noktalama işaretleri kullanılmaya başlan­mıştır.
♦      Tiyatroya bu dönemde büyük önem verilmiş, çokça eser yazılmıştır.
♦      “Görücü usulü ile evlilik, cariyelik, yanlış Batılılaşma, mirasyedilik" gibi konular ele alınmış, bu tür konular eleştirilerek toplum eğitilmeye çalışılmıştır.
♦      Bu dönemde "klasisizm" ve “romantizm” akımının etkileri görülmüştür.

II. DÖNEM TANZİMAT EDEBİYATI (1876-1896)
♦      İkinci dönem Tanzimat edebiyatı 1876 yılından Servet-i Fünun edebiyatının kuruluşuna kadar (1896) devam eder.
♦      “Sanat sanat içindir” anlayışı benimsenmiştir.
♦      Bu dönem sanatçıları Batı'yı biraz daha iyi tanımış ve eserlerine yansıtmışlardır.
♦      II. Abdülhamit'in siyasal baskıları yüzünden şiirde bireysel, karamsar konular işlenmiştir.
♦      Birinci dönemdeki dilde sadeleşme anlayışı terk edilmiş, daha ağır bir dil ve sanatlı söyleyiş kullanıl­mıştır.
♦      Bu dönemde (birinci döneme göre) gazete önemini yitirmiştir.

♦     Divan edebiyatı nazım şekilleri terk edilmeye başlanmış, Batı şiir biçimleri kullanılmıştır.

♦    Aruz ölçüsü kullanılmış, bazı şiirlerde hece ölçüsüne de yer verilmiştir.

♦    Şiirin konusu genişletilmiştir. “Güzel olan her şeyin" şiire girebileceği benimsenmiştir.

♦    Bu dönemde tiyatro eserleri oynanmak için değil, okunmak için yazılmıştır. (Abdülhak Hamit Tarhan)

♦    Bu dönemde roman ve öykü teknik bakımdan birinci döneme göre daha gelişmiştir.

♦    Bu dönem sanatçılarından Muallim Naci, Divan edebiyatını savunmuştur.

♦    Tıpkı 1. dönem olduğu gibi kölelik ve cariyelik bu dönemde de işlenen konular arasındadır.

♦    Servet-i Fünun şiirine örnek olmuşlardır.

♦    Bu dönemde roman ve öyküde “realizm" ağır basmaya başlamıştır.


TANZİMAT FERMANI'YLA GETİRİLMEK İSTENEN YENİLİKLER

Tanzimat hareketi, ilk bakışta, OsmanlI’nın Avrupa medeniyeti dairesine girmesi gibi görünür. Gerçekte Tanzimat; Avrupa medeniyetinin, birtakım siyasi, askerî ve iktisadi baskılarla kendini Osmanlı Devleti'ne kabul ettirmesidir.
“Tanzimat" kelimesi, “düzenleme, düzeltme* anlamlarına gelen “tanzim” sözcüğünün çoğuludur. Tanzimat Fermam’yla; devletin yönetim mekanizması, yasal ve Batılı bir şekil almış ve Osmanlı devlet idaresi yönünü, Doğu - İslam medeniyetinden Avrupa medeniyetine çevirmiştir.

Gülhane Hatt-ı Hümayunu olarak da adlandırılan Tanzimat Fermanı, Sultan Abdülmecit Döneminde 3 Kasım 1839’da İstanbul’da Topkapı Sarayı önündeki Gülhane Parkı’nda Mustafa Reşit Paşa tarafından okunmuştur.
Tanzimat Fermanı, devlet eliyle yapılan yenileşmenin resmî belgesidir. Ferman; büyük bir törenle, yabancı devlet elçilerinin ve halkın huzurunda okunmuştur.
Türk-Osmanlı tarihinde Tanzimat Devri denilen yeni bir devrin başladığını haber veren Gülhane Hattı’nın en önemli özelliği; Hristiyan ve Müslüman halkı eşit haklara sahip kılması, insan hak ve hürriyetlerine değer veren bir ifade ile yazılmış olmasıdır.

TANZİMAT FERMANI'YLA GETİRİLMEK İSTENİLEN YENİLİKLER 
Tanzimat Fermanı'yla, devletin daha iyi yönetilmesi için bazı yeni kurallar getirilmiştir. Bu kuralların temelinde ‘can güvenliği’, “mal, ırz ve namusun korunması’, "vergi tayininin düzenlenmesi* ile ‘askere alma ve askerlik süresinin düzenlenmesi’ gibi konular yer alır. Tanzimat Fermanı’na göre:

1. Müslüman olsun olmasın bütün halk, kanun önünde eşit olacak.
2. Müslüman olsun olmasın her fert; canından, malından, ırzından ve namusundan emin olacak.
3. Vergiler, düzenli bir şekilde ve mükelleflerin parasal gücüne göre alınacak.
4. Rüşvet alınmayacak ve bütün memurlar maaşlı olacak.
5. Bir mahkemenin kararı olmadıkça hiç kimse ceza görmeyecek; idam edilemeyecek, idam edilenlerin mallarına el konamayacak.
6. Askerlik süresinin bir sınırı olacak.
7. Yeni hükümlerin uygulanmasıyla ilgili olarak padişah, vekiller ve vezirler yemin edecekler.



 Etkinlik: Tanzimat edebiyatının ne zaman ve niçin başladığını araştırınız (10. sayfadaki 3. etkinlik içindir.)

Tanzimat edebiyatı, 1860 yılında Tercüman-ı Ahval gazetesinin çıkarılmasıyla başlar.
*Eski edebiyatı yıkmak yerine toplumsal hayatla geniş ölçüde ilgili, yeni ve inkılapçı bir edebiyat getirmek.
*Sade dile ve halk diline değer vererek yeni edebiyatı ve yeni fikirleri çok büyük bir siyasi ve sosyal bunalım içinde bulunan bu millete tanıtmak.
*Milliyet duygusu, vatan sevgisi, hürriyet aşkı, meşrutiyet rejimi düşüncelerini Türk  milletine tanıtmak amaçlarıyla ortaya çıkmıştır.

Etkinlik: Üç gruba ayrılınız. Tanzimat yıllarında gazeteciliğe niçin önem verildiğini (birinci grup), Tanzimat Döneminde çıkan gazeteleri (ikinci grup), Tanzimat’la birlikte edebiyatımızda hangi edebî türlerin görülmeye başlandığını (üçüncü grup) araştırınız (12. sayfadaki 4. etkinlik içindir.).

Etkinlik: Sınıfınıza Tanzimat Döneminde yazılmış bir hikâye getiriniz (12. sayfadaki 6. etkinlik içindir.).

Hazırlık Çalışması 

1. Etkinlik: III. Selim’den itibaren yapılmak istenen yenilikler ve bu yeniliklerin özellikleri ile ilgili hazırlanan posterleri sırayla sınıfa sununuz. Posterleri daha sonra sınıfın panosuna asınız.

 2. Etkinlik: Aranızdan birkaç öğrenci seçiniz. Seçtiğiniz arkadaşlarınızdan, Tanzimat’la getirilmek istenen değişiklikleri kimlerin, niçin istedikleri hakkındaki araştırma sonuçlarını sınıfa sunmalarını isteyiniz. Elde edilen bilgileri tartışınız ve ulaştığınız sonuçları sözlü olarak ifade ediniz.
Yukarıda açıklandı.

 3. Etkinlik: Bir öğrenci seçiniz. Seçtiğiniz öğrenciden aşağıdaki tabloyu tahtaya çizmesini isteyiniz. Sunduğunuz bilgiler ışığında arkadaşınızdan çizdiği tabloyu doldurmasını isteyiniz.




Hiç yorum yok:

Yorum Gönder