9. Sınıf Türk Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Sayfa 78 2014-2015 EKOYAY Yayınları

9. Sınıf Türk Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Sayfa 78 2014-2015 EKOYAY Yayınları


6. METİN
GAZEL
Dest-bûsı ârzûsıyla ger ölürsem dostlar
Kûze eylen toprağum sunun anunla yâre su
Fuzulî

(Dostlarım eğer sevgilinin elini öpmeden, bu ar­zuyla ölürsem toprağımdan testi yapıp onunla sevgiliye su verin.)

7. METİN
GAZEL
Güllü dîbâ giydin ammâ korkarım âzâr eder
Nâzenînim sâye-i hâr-ı gül-i dîbâ seni
Nedîm

(Ey nazlı yârim, gül desenli elbise giydin ama bu elbisedeki güllerin dikenlerinin gölgesinin seni incitmesinden korkarım.)

15.  Yukarıdaki 6 ve 7. metinde birbirini hatırlatan kelimeler hangileridir? Bu kelimeler şiirde ne amaçla kullanılmıştır? Açıklayınız.

Bu metinlerde "yâr"(sevgili) ve "nazenin" (nazlı sevgili) sözcükleri birbirini çağrıştırmaktadır. Bu kelimelerin yukarıdaki metinlerde kullanımı farklıdır. Fuzuli Gazel'inde "yâr" sözcüğünü Hz. Muhammed için kullanırken Nedim, şiirinde sevdiği kadını kastetmektedir.

16.  Yukarıdaki 6 ve 7. metni inceleyerek dönemden döneme devam eden yapı ve söyleyiş öğe­lerini belirleyiniz.

Bu şiirlerden biri 16. yüzyılda (Fuzuli'nin gazeli), diğeri 18. yüzyılda yazılmıştır. Aralarında iki yüzyıllık fark olsa da iki şiirde de sanatlı söyleyiş vardır. Fuzuli'nin gazelinden alınan beyitte aliterasyon ve asonans sanatlarına, Nedim'in beytinde mübalağa sanatına yer verilmiştir. Dil olarak ağır bir dil kullanıldığı görülmektedir.
Konuyu ele alış bakımından farklılık vardı. Fuzuli, tasavvufi düşünceyi yansıtırken Nedim gerçek hayattaki sevgiliden bahsetmektedir.

8.    Metin

KOŞMA
El çek tabip el çek yaram üstünden 
Sen benim derdime deva bilmezsin 
Sen nasıl tabipsin yoktur ilacın 
Yaram yürektedir sarabilmezsin

İçerim yanıyor kendim havayi 
Çekmeyen ne bilir aşkı sevdayı 
Yıktın viran oldu kalbim sarayı 
Çünkü bir taşını koyabilmezsin

Emrah eydür yalan oldu sözlerim 
Muhabbetin can evinde gizlerim 
Ne durursun ağlasana gözlerim 
Gitti kaşı kara görebilmezsin

Erzurumlu Emrah

17.    “Koşma” adlı metne hâkim olan zihniyeti sözlü olarak ifade ediniz.
Şiire hakim olan zihniyet unsurlarının başında "aşk" gelmektedir. Şair, aşk acısının bir türlü dinmediğini ve doktorun kendisine derman bulamadığını dile getiriyor.  Aşk derdi, buna çare bulamamak halk şiirinde sıkça işlenir.


18.    Metnin günümüzden çok uzak dönemlerde yazılmış olmasına rağmen dil bakımından kolay anlaşılır olmasının sebepleri neler olabilir? Sözlü olarak ifade ediniz.

Şiir halk diliyle yazıldığından dili sadedir. Halkın o dönemde konuştuğu dilin, günümüzdeki konuşma diline ne kadar yakın olduğunu yukarıdaki şiirden anlıyoruz.

19.    “Koşma” adlı metinden hareketle aşağıdaki tabloya istenen bilgileri yazınız.
Şiirin ölçüsü ve durağı  :  11'li hece ölçüsü 4+4+3 duraklı
Şiirin uyak düzeni    : abab - cccb - dddb
Şiirin nazım birimi    : Dörtlük
Şiirin teması   : Aşk

9. sınıf Türk edebiyatı Ekoyay cevapları diğer sayfalar