9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları MEB 2016-2017 Sayfa 165-168

9. sınıf Türk dili ve edebiyatı ders kitabı cevapları sayfa 165-168, 4. ünite değerlendirme soruları

Göç eden kuşların büyük çoğunluğu bir seferde uzun mesafeleri aşabilmek için deri altında yağ depolar. Yağ parçalandığında, aynı miktarda karbonhidrat veya proteinle karşılaştırılırsa onların iki katı enerji ve su üretir. Biriktirilen yağ, bazen vücut ağırlığının iki katına çıkmasına neden olabilir. Bu denli çok yağın kısa sürede biriktirilebilmesi için uygun metabolik ve davranışsal değişikliklerin oluşması gerekiyor. Bu değişiklikler arasında aşırı yeme (hiperfagi), metabolizmalarının nitelik değiştirmesi, iç organların bazılarının küçülmesi sayılabilir. Yağ, normal zamanlarda küçük kuşların vücutlarının %3 ila %5'ine karşılık gelir. Oysa göç sırasında bu değer %25'e, bazı kıyı kuşlarında %45'e ulaşabiliyor. Ötücü kuşlar tipik olarak bir seferinde birkaç yüz kilometre uçtuktan sonra 1 ila 3, bazı durumlarda daha da uzun süre dinlenip azalan güç rezervlerini yeniden tamamlarlar. Uzun mesafeler kat eden kıyı kuşları da göçlerini üç veya dört ayakta gerçekleştirirler. Her yolculuk ayağı sırasında dinlendikleri bu mola noktaları birçok tür için yaşamsal önem taşır. Yapılan araştırmalar, küçük kuşların bir saatlik bir uçuş sırasında vücut ağırlıklarının yaklaşık % 1 'ini kaybettiklerini göstermiş. Ünlü göç araştırmacısı Peter Berthold (Pitır Bertold), ağırlığının %40'ı yağ olan bir göçmen kuşun 100 saat boyunca durmadan uçabileceğini ve bu süre zarfında 2500 km yol kat edeceğini hesaplamış. Yakıtı tasarruflu kullanma açısından hiçbir insan yapısı motor kuşların metabolizmasıyla baş edemez.

Can Bilgin, Bilim ve Teknik Dergisi

1.         Yukarıda verilen metinle ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?

A)        Makale türünün özelliklerini taşımaktadır.

B)        Metnin anlatımında nesnel bir anlatım dili hâkimdir.

C)        Verilen bilgiler bilimsel verilere dayanmaktadır.

D)        Metinde bilgi verici bir anlatım tarzı benimsenmiştir.

E)        Bilgiler yerli uzmanların görüşlerine dayanmaktadır.

2.         Yukarıda verilen metinde aşağıdaki düşünceyi geliştirme yollarının hangisinden yararlanılmamıştır?

A)        Tanımlama

B)        Sayısal verilerden yararlanma

C)        Tanık gösterme

D)        Örneklendirme

E)        Karşılaştırma

3.         Yukarıda verilen metinde aşağıdaki anlatım biçimlerinden hangisi kullanılmıştır?

A)        Öyküleyici      B) Betimleyici            C) Açıklayıcı

D) Tartışmacı            E) Tanımlayıcı

4.         Makale türü ile ilgili aşağıda verilen cümlelerin önüne bilgiler doğru ise "D", yanlış ise "Y" yazınız.

(D) Makalede öne sürülen görüş veya tezlerin kanıtlanması gerekir.

(D) Makale, yazarın özgün düşüncelerini içermelidir.

(D) Makaleler bilimsel metinler grubunda yer alır.

(Y) Makalede yazarın edebî bir dil kullanması inandırıcılığı artırır.

(D) Makaleler çok farklı konularda yazılabilir.

(D) Makaleler gazete ve bilimsel dergilerde yayımlanır.

(Y) Makaleler beş sayfadan az olmayan metin türleridir.

(D) Makale türü gazete ile birlikte gelişmiştir.

(D) Makaleler önemli konularda yazılmalıdır.

(D) Makaleler bilimsel ve tarafsız bir anlatım diliyle kaleme alınır.

SAADET

Tap burda Tap şurda

Tap kapının arkasında 

Tap göklerin ortasında 

Pencerenizden görünür 

Gözlerinizden sürünür 

Bin bir kisveye bürünür 

(...)

Ne Hint'tedir ne Çin'dedir 

Gözlerimin içindedir 

Bazen bana benden yakın 

Bazen bana benden uzak 

Yine benim içimdedir

Bedri Rahmi Eyüboğlu

5.         Yukarıda verilen metin aşağıdaki türlerden hangisiyle benzerlik gösterir?

A)        Türkü B) Hikâye       C) Masal

D) Bilmece     E) Ninni

6.         Kaynak gösterme ile ilgili aşağıda verilen cümlelerin önüne bilgiler doğru ise "D", yanlışsa "Y" yazınız.

(D) Metin içinde alıntı yapılan kaynaklar; yazarın soyadı, kitabın basım yılı ve sayfa numarası verilerek parantez içinde gösterilir.

(Y) Metin içinde kullanılan kaynakların künyeleri metnin sonunda önem sırasıyla ve­rilir.

(D) Araştırmaya dayalı metinlerde yararlanılan bütün kaynakların metnin sonunda gösterilmesi gereklidir.

(D) Metinde yer alan eserlerin künyelerinin gösterilmesi ile ilgili birkaç yöntem bu­lunmaktadır.

(Y) Aynı eserden çok yerde yararlanılırsa bu kaynak, metnin sonundaki "Kaynakça" kısmında en başa yazılır.

7.         Aşağıdakilerden hangisi bilimsel metinlerin özelliklerinden değildir?

A)        Teze dayalı olması

B)        Edebî metinlerin bir türü olması

C)        Araştırma verileriyle desteklenmesi

D)        Farklı kaynaklardan yararlanılması

E)        Anlatım dilinin nesnel olması

8.         Sunu hazırlama ile ilgili aşağıda bilgilerden hangisi yanlıştır?

A)        Sunu akış sayfası konuşmanın planını verir.

B)        Sunudaki görsel ve işitsel öğeler konuşmayı destekler.

C)        Sunuda konuşmanın tamamı yer almaz.

D)        Sununun okunaklı bir biçimde tasarlanması gerekir.

E)        Sunu dosyası önceden dinleyicilere verilmelidir.

9.         Araştırmaya dayalı metin yazma süreci ile ilgili aşağıdaki aşamaları öncelik sırasına gö­re numaralandırınız.

DOĞRU SIRALANDIRMA:

Araştırma konusunu belirleme

  Kaynak taraması yapma ve ilgili bölümleri seçme

      Metnin temel bölümlerini belirleme

             Plan doğrultusunda metni yazma

                Metin içinde ve sonunda kaynak gösterme

                      Yazım ve noktalama hatalarını giderme

                             Metni paylaşma

            

           

          

10.       Aşağıda verilen künye yazımıyla ilgili ifadelerdeki yanlışları düzeltiniz.

a)         Ahmet Hamdi Tanpınar Yeditepe Yayınları, (1961), Şiirler, İstanbul.

DOĞRUSU:  Ahmet Hamdi Tanpınar, Şiirler, Yeditepe Yayınları, İstanbul, (1961).

b)        Attilâ İlhan, Sisler Bulvarı, Ankara: Dost Yayınları, 1960.

DOĞRUSU: Attilâ İlhan, Sisler Bulvarı, Dost Yayınları,  Ankara, 1960.

c)         Mehmet Kaplan Şiir Tahlilleri, İstanbul: Dergâh Yayınları, 1995.

 Mehmet Kaplan Şiir Tahlilleri, Dergâh Yayınları,  İstanbul, 1995.

ç) Orhan Veli (1953), Bütün Şiirleri, Varlık Yayınları, İstanbul

Orhan Veli, Bütün Şiirleri, Varlık Yayınları, İstanbul (1953).

11.       Aşağıda verilen iki metni içerik ve anlatım açısından karşılaştınız. Her iki metnin benzerlik ve farklılıklarını açıklayınız.

Her iki metnin de teması aynıdır: okuma

Metinlerdeki anlatım tarzları yani üsluplar farklılık gösteriyor. İlk metinde söyleşi havasında bir anlatım var. Yazar eleştirel, tartışmacı bir tutum takınmış. İkinci metinde açıklayıcı anlatım biçimi ve öğretici bir tutum yer alıyor. 

Okumak

"Bir yazı okudum geçenlerde. Bir gazetede mi, bir dergide mi çıktı? Kimindi? Unuttum şimdi. Yalnız şunu biliyorum: Beğenmedim o yazıyı. Yalnız beğenmemek değil, iyice kız­dım, tepem attı. Yazar, şu ağırbaşlı, bilgin denen kimselerden olacak; öğütler veriyordu gençlere, kitabı nasıl okumalı, onu anlatıyordu.

Siz de bilirsiniz öylelerinin bu konuda neler söylediklerini. İyi seçeceksiniz okuyacağı­nız kitabı; değersizine para da vermeyeceksiniz, vaktinizi de harcamayacaksınız. Seçtiniz, iyisini buldunuz mu.. Ama nedir iyisini bulmanın yolu? Olur olmaz kitabı almayacaksınız, peki! Olur olmaz kitabı almayınca da hangisi iyidir, hangisi kötüdür, nasıl anlayacaksınız? Benim de şu sorduğuma bakın! Bilmezmişim gibi iyi kitabın nasıl seçildiğini. Bilenlere so­rarsınız, seçmişlere sorarsınız. Örneğin o yazıyı yazana sorarsınız, o bilir elbette hangi ki­tapların okunması gerektiğini."

Nurullah Ataç

Okuma

"Okuma eylemi, gözlerin ve ses organlarının çeşitli hareketlerinden ve zihnin anlama ve kavrama çabasından oluşan karmaşık bir etkinliktir. İyi bir okuma, bu hareketlerin uyumlu olmasına bağlıdır.

Okumanın her derste önemli bir yeri vardır. Öğrenme, büyük ölçüde okumaya daya­nır. Bütün derslerin okumayı gerektirdiği göz önünde tutulacak olursa iyi okuyamayana ve okuduğunu anlamayan bir öğrencinin başarılı olamayacağı açıktır.

Eskiden gözün satır üzerinde soldan sağa doğru harfleri seçerek sözcükleri tanıdığına, böylece okumanın gerçekleştiğine inanılırdı. Oysa günümüzde yapılan araştırmalarda, gözün satır üzerinde belli bir noktada odaklandığı, sonraki bir noktaya sıçrayarak ilerle­diği kanıtlanmıştır."

Şerif Aktaş - Osman Gündüz