9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları MEB 2016-2017 Sayfa 180-182

9. sınıf Türk dili ve edebiyatı ders kitabı cevapları 180-182 

Metni Anlama ve Çözümleme

1 Aşağıda, okuduğunuz metinden alınan cümleler verilmiştir. Bu cümlelerde geçen altı çi­zili kelime ve kelime gruplarının anlamlarını cümlenin bağlamından hareketle tahmin ediniz. Tahminlerinizi sözlükten kontrol ediniz.

a)         "Neriman Beyoğlu'na çıktığı vakit, halis Türk mahallelerinde oturanların çoğu gibi, kendini büyük bir seyahat yapmış sanırdı."

halis: katışık olmayan, katışıksız, saf

b)        "Bir İstanbul kızı olduğu için Neriman'ın bu farklar karşısındaki hayreti azalmıştı; fa­kat bir zamandan beri kendisinde yeni bir hayatın iştiyakı ve yeni bir medeniyetin şuuru uyanmaya başladığı için bu farkların her birine ayrı ayrı dikkat etmekten hoşlanıyordu."

iştiyak: arzu, istek      şuur: bilinç

c)         "Bir ıtriyat mağazasının camekânı önünde durdular."

ıtriyat: güzel kokular, parfüm

ç) "Burada her şey, tek başına konmuş zarif bir küçük şişenin tatlı mavisi, kırmızı ipek bir püskül, siyah kadifelerin arasında gizlenmiş ve ampulün yumuşak ziyası, bir gümüşün parıltısı..."

ziya: ışık, aydınlık

d)        "Kıyafetlere, yürüyüşlere, yüzlerdeki manalara büyük bir tecessüsle bakan gözleri, herkesin alâkasını çekerek büyüyor, parlıyor ve daima canlı bakıyordu."

tecessüs: merak, görme anlama merakı

2. Okuduğunuz romanın konusu ve teması nedir? Açıklayınız.

Fatih-Harbiye romanının konusu: Neriman'ın iki farklı mekân (Fatih, Harbiye) çevresinde başından geçen olaylar

Fatih-Harbiye romanının teması: Doğu-Batı çatışması

3 Okuduğunuz parçadaki olayları, gerçekleşme sırasına göre aşağıda verilen boşluklara ya­zınız. Buradan hareketle metnin olay örgüsünü belirleyiniz.

a)         Neriman ile Fahriye'nin Beyoğlu'nda esans şişesini doldurmak için ıtriyat mağazasına girmesi

b)  Neriman'ın pastanede Macit'le karşılaşması                   

c)   Macit'in Neriman'ı baloya davet etmesi                  

ç)   Neriman'ın, baloya nasıl gideceğini düşünerek eve gitmesi       

d)  Şinasi'in, Neriman'dan ayrıldıktan sonra eve gitmesi ve kız kardeşiyle konuşması  

NOT: Buraya son kısımdaki özet bölümde yer alan olaylar alınmamıştır.     

Sonda yer alan özet bölümündeki olaylar:

  Neriman'ın balo için kıyafet almak üzere Şişli'ye dayı kızlarının yanına gitmesi

Dayı kızının anlattığı hikayeden etkilenen Neriman'ın pişmanlık duyması ve dönmek üzere tramvaya binmesi

4.         "Fatih-Harbiye" romanındaki kişilerin özelliklerini verilen boşluklara yazınız.

Neriman:  Batı'ya özenen bir karakter. Geleneksel yaşam tarzından nefret etmektedir. Fakat daha sonra pişman olmuştur.     

Şinasi:       Neriman'ın sözlüsüdür. Geleneksel yaşam tarzını temsil eder. Ud çalıyor.     

Macit:         Batı yaşam tarzını benimseyen   züppe bir tip 

Faiz Bey:     Neriman'ın babasıdır. Kızının Şinasi ile evlenmesini istemektedir. Fedakar bir babadır.

  

5.         "Fatih-Harbiye" romanında Fatih ve Beyoğlu'nun Neriman açısından görünüşü nasıl ver­ilmiştir? Bu mekânların temsil ettiği yaşam tarzı veya dünya görüşü nedir? Karşılarındaki boşluğa yazınız.

Fatih: Doğu'ya özgü, geleneksel hayatın yaşandığı mekan

Harbiye (Beyoğlu),  Batı'ya özgü modern yaşam tarzının mekanı.

6.         Okuduğunuz parçada zamanı ifade eden unsurları belirleyerek aşağıdaki boşluklara yazınız.

Gün:   gelecek perşembe, bugün, o akşam, iki gündür, dokuz gün            

Ay:   daha bir ay evvel, her ay
              

7.         Aşağıdakilerden hangisi okuduğunuz romanda olayların akışını yönlendiren temel çatışma, hangisi temel çatışmayı oluşturan unsurdur? Açıklayınız.

a)         Neriman'ın geleneğe bağlı yaşam tarzı ile modern yaşam tarzı arasında kalması

b)        Neriman'ın zengin ve yoksul iki erkek arasındaki kararsızlığı

8.         Aşağıda verilen parçadan hareketle metnin hangi bakış açısıyla kaleme alındığını belir­leyiniz.

"Satış memuru kız, esans şişesini doldururken Neriman bir şey hatırladı: Küçükken ba­bası onu Ramazan’da Beyazıt sergisine götürürdü. Orada, çadır gibi bir şeyin altında, Arap kılıklı bir adam, irili ufaklı birçok yağlı, kirli şişeler arasında, ayakta durur, kokular satardı. Bu çadıra uzaktan yaklaşırken bile sert bir nane, bahar, hacıyağı kokusu Neri­man’ın midesini bulandıracak derecede burnuna dolardı ve oradan çabuk geçmek ister­di...

Son günlerde sık sık yaptığı mukayeseyi tekrarladı ve bu iki koku arasındaki farkı dü­şündü.

Yolda yürürlerken herkes, Fahriye'den ziyade Neriman'a dikkat ediyordu. Fakat bu, Neriman'ın herkese ayrı ayrı dikkatinin karşılığından başka bir şey değildi."

Romandan alınan bu metin ilahi (tanrısal, hakim) bakış açısıyla yazılmıştır.

Eleştirel Okuma

1.         Okuduğunuz roman 1931 yılında yayımlanmıştır. Romanda anlatılan olaylar hangi kültürel çatışmalar etrafında gelişmektedir? Tartışınız.
Fatih-Harbiye romanındaki ana çatışma Doğu-Batı çatışmasıdır.

2.         Peyami Safa ile ilgili bir araştırma yapınız. Okuduğunuz roman ile Peyami Safa'nın siyasal ve kültürel dünya görüşü arasında bir ilişki var mıdır? Aşağıdaki parçadan da yararlanarak açıklayınız.

"Bir gün Şinasi'yle bu ıtriyat mağazalarından birinin camekânı önünde durmuşlardı. Neriman'daki arzuları sezen Şinasi demişti ki:

'Bu camekânlar kim bilir kaç Türk kızını baştan çıkardı ve çıkaracak!'

Neriman buradan hemen her geçişinde bu sözü hatırlıyor ve gülümsüyordu.

Çantasındaki esans şişesini doldurmak vesilesiyle mağazaya girdiler. Bütün eşyanın iliklerine işlemiş hafif bir güzel koku."

Peyami Safa'yla ilgili internetten araştırma yapabilirsiniz.
Yukarıda verilen cümlelerde Batı anlayışının, Batılı yaşam tarzının o dönemde gençleri etkilediği ifade ediliyor.