11. Sınıf Dil ve Anlatım Ders Kitabı Cevapları Sayfa 14 Yıldırım Yayınları 2016-2017

1. Okuduğunuz metnin kurmaca mı gerçek mi olduğunu tartışarak edebî metinlerin asıl amacının ne olduğunu ve işlevlerini sebepleriyle birlikte açıklayınız.

1)     Metin kurmacadır. Edebi metinlerin asıl amacı yazarın kendi özgün yorumunu okuyucuya aktarmaktır.

2. a. Okuduğunuz metinde kullanılan anlatını türlerini belirleyip anlatmaya bağlı edebî metinlerin hangi ölçütler esas alınarak “öğretici metinler” ve “sanat metinleri” adıyla gruplandırıldıklarım tartışınız.

2)     Betimleyici anlatım, öyküleyici anlatım

b. Ulaştığınız sonuçlardan hareketle okuduğunuz Ahmet Hâşim başlıklı metinle Divan Reis adlı metni, bu ölçütler bakımından karşılaştırıp sonuçları tahtaya yazınız.
Ahmet Haşim adlı metin ile Divan Reis adlı metinleri karşılaştıralım.

	AHMET HAŞİM	DİVAN REİS
YAZILIŞ AMACI	Öğretmek, tanıtmak bilgi vermek	Edebi zevk vermek, kurmaca bir olay içinde yaşatmak, olay içindeki olguları sezdirmek
İşlevi	Anı türündeki eserler, yazarların yaşantılarını anlatır. Bu metinler tarih, sosyoloji vb. bilimleri için birer belge niteliğindedir.	Öyküler, duygu ve düşünce dünyamızı geliştiren, zenginleştiren yazılardır.
Gerçeklikle ilişkisi	Gerçeklik değiştirilmez.	Gerçeklik yazarın sanat anlayışı ve hayal gücüne göre yeniden kurgulanır.
Kullanılan anlatım türleri	Açıklayıcı, öyküleyici, betimleyici	Öyküleyici, betimleyici

4. Okuduğunuz her iki metni üslup bakımından karşılaştırınız ve ulaştığınız sonuçları sözlü olarak ifade ediniz.

5. Ahmet Hâşim ve Divan Reis adlı metinlerden hareketle öğretici metinlerle sanat metinlerinin özelliklerini belirleyiniz ve defterinize yazınız.

5)Öğretici metinler: Yazılış amacı, bilgi vermek, öğretmektir. Bilimsel konularla insanı ilgilendiren olayları, düşünceleri anlatır. Konular genellikle somut ve gerçektir. Ele alınan konular nesnel bir tutumla anlatılır. Dil göndergesel işleviyle kullanılır. Herkesin anlayacağı anlaşılır cümleler vardır.

Sanatsal Metinler: Edebi ve estetik zevk veren güzellikleri anlatım yoluyla yaratmak, okuyucuda çeşitli duygu ve düşüncelere yönelik  çağrışımlar ve sezgiler oluşması sağlamak amaçtır. Konular genellikle soyut, bireysel ve kurmacadır. Gerçekler olduğu gibi değil, sanatçının duygu ve düşünce süzgecinden geçerek yeniden anlatılır. Dil sanatsal işlevde kullanılır. Mecaz anlamlara yer verilir.